Projekt skierowany w szczególności do opiekunów faktycznych, wolontariuszy i osób, które już opiekują się w domu seniorem lub będą to czynić w przyszłości.
Szkolenie przygotowane wspólnie z Katedrą Geriatrii i Gerontologii Uniwersytetu Medycznego im K. Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Okręgową Izbą Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu.
Opracowany schemat szkolenia:
Dwa pierwsze spotkania to wykłady i pokazy dla wszystkich uczestników.
Pierwszy dzień to spotkanie z dr n. med. Ewą Zasadzką – pracownikiem naukowym Katedry Geriatrii i Gerontologii UM w Poznaniu. W trakcie czterogodzinnego spotkania pani doktor prowadzi wykład: Podstawy geriatrii i specyfika pacjenta niepełnosprawnego. (4 h)
Cel spotkania:
- Zapoznanie ze specyfiką procesu starzenia
- Zapoznanie z najczęściej występującymi dolegliwościami i objawami chorobowymi u osób starszych oraz omówienie takich jednostek jak choroba Alzhaimera i Parkinsona.
- Umiejętność różnicowania i reagowania w nagłych sytuacjach
- Specyfika postępowania z pacjentem cierpiącym na otępienie
- Opieka nad pacjentem leżącym oraz dyskusja nad aktualnymi problemami spotykanymi podczas opieki nad chorą osobą starszą
Drugi dzień szkolenia to dwa spotkania:
Mgr Aleksandra Wielik-Nowak, specjalista w dziedzinie ratownictwa medycznego prowadzi zajęcia z podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy zgodnie z Wytycznym Europejskiej Rady Resuscytacji z 2010r.
Temat zajęć: Wybrane zagadnienia z pierwszej pomocy dla osób dorosłych (2h)
Cel spotkania:
- Uświadomienie uczestnikom celowości udzielania pierwszej pomocy i podjęcia działań ratujących życie.
- Uczestnicy znają zagadnienie prawne dotyczące pierwszej pomocy.
- Potrafią ocenić poszkodowanego wg. schematu ABC.
- Znają zasady wykonywania resuscytacji krążeniowo –oddechowej.
- Potrafią udzielić pomocy w zadławieniu.
- Znają zasady postępowania w urazach, amputacjach, ranach, krwawieniach, oparzeniach.
- Znają zasady postępowania w zagrożeniach środowiskowych (porażenie prądem, użądlenia, ukąszenia, wychłodzenie/przegrzanie organizmu).
- Potrafią rozpoznać i postępować w sytuacji nagłego zachorowania (nagłe zatrzymania krążenia, udar mózgu, napad drgawkowy, hipo/hiperglikemia, zatrucia, omdlenia, przegrzanie organizmu, duszność, ból w klatce piersiowej).
Kolejne dwie godziny to spotkanie z dr n. med. Anną Klatkiewicz, psychologiem i psychoterapeutą – pracownikiem naukowym Katedry Geriatrii i Gerontologii UM w Poznaniu.
Temat zajęć: Psychologiczne aspekty sprawowania funkcji asystenta osoby niepełnosprawnej lub starzejącej się z elementami komunikacji interpersonalnej
Cel spotkania:
- Nabycie umiejętności nawiązywania i podtrzymywania kontaktu z osobą podopieczną.
- Nabycie umiejętności rozwiązywania trudnych sytuacji interpersonalnych w relacji z osobą podopieczną.
- Zwiększenie świadomości obciążenia emocjonalnego i fizycznego związanego z wypełnianiem roli asystenta osoby niepełnosprawnej lub starzejącej się.
- Nabycie umiejętności radzenia sobie ze stresem i sytuacją przeciążenia.
Przewidywane efekty kształcenia:
Po zakończonych zajęciach uczestnik / uczestniczka zajęć będzie:
- Znać i rozumieć podstawowe trudności związane z opieką nad osobą niepełnosprawną, bądź starzejącą się.
- Znać i rozumieć podstawowe potrzeby i różne sposoby ich okazywania przez osoby niepełnosprawne, bądź starzejące się.
- Znać i rozumieć podstawowe zasady nawiązywania kontaktu z osobami podopiecznymi.
- Znać i rozumieć sposoby rozwiązywania sytuacji konfliktowych pomiędzy asystentem a osobą podopieczną.
- Znać i rozumieć pojęcie: zespołu przewlekłego przemęczenia, przewlekłego stresu i wypalenia zawodowego.
- Rozumieć potrzebę i konieczność dbania o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne podczas wypełniania roli osoby opiekującej się innymi.
- Znać zagrożenia wynikające z zaniedbania własnych potrzeb fizycznych i psychicznych, podczas sprawowania opieki nad innymi.
- Znać sposoby radzenia sobie ze stresem i przeciążeniem.
- Posiadać umiejętność nawiązywania i podtrzymywania kontaktu z osobą podopieczną.
- Posiadać umiejętność rozwiązywania trudnych sytuacji interpersonalnych z osobą podopieczną lub jej bliskimi.
- Posiadać umiejętność radzenia sobie ze stresem i w sytuacji przeciążenia.
Treści kształcenia:
- Sytuacja psychologiczna osoby korzystającej z opieki asystenta.
- Sytuacja psychologiczna asystenta osoby niepełnosprawnej lub umierającej.
- Podstawy komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Komunikaty nie - wprost.
- Zespół przewlekłego stresu, przewlekłego przemęczenia, wypalenie zawodowe – pojęcia, przyczyny, zapobieganie, leczenie.
Trzeci i czwarty dzień szkolenia odbywa się w podziale na dwie grupy. Naprzemiennie uczestnicy spotykają się z dwiema pielęgniarkami.
MODUŁ I – mgr piel. Jolanta Plens-Gałąska
- Ocena podstawowych i złożonych czynności dnia codziennego
- omówienie poszczególnych czynności w skali ADL i IADL
- mobilność podopiecznego wg skali ADL
- zaprojektowanie planu opieki
- wysiłkowe nietrzymanie moczu – problem kobiet po 65 r.ż.
- zaburzenia oddawania moczu u mężczyzn w wieku starszym.
- Karmienie seniora
- Pomoc seniorowi w przygotowaniu i spożywaniu posiłków
- wskazówki żywieniowe
- zapewnienie niezbędnych składników pokarmowych – stosownie do wieku
- zapewnienie odpowiedniej ilości płynów ( min. 8 szklanek /dobę)
- pomoc w wyborze i zakupie produktów spożywczych ze zwróceniem uwagi na ich jakość i cenę
- układanie jadłospisu ( 5 posiłków) z planem godzinowym, pomoc w przygotowaniu posiłku.
- nadzór nad spożywaniem posiłków
- Karmienie przez sondę żołądkową lub przetokę żołądkową ( gastrostomię)
- omówienie sposobów odżywiania przez sonę i gastrostomię – jako alternatywny sposób żywienia – wiadomości ogólne.
- Przykładowy jadłospis dla seniora
- propozycje posiłków 1900-2000 kalorii
- omówienie składu dziennej diety – tłuszcze, białka, węglowodany, witaminy, sole mineralne, woda.
- Vit. D w diecie osób starszych –„ Starzenie jest zdrowsze bez niedoborów Vit. D” - prezentacja.
- różnorodność posiłków jako sposób na dostarczenie niezbędnych do życia składników odżywczych – omówienie sposobów podania dań.
- Stopa cukrzycowa- częsty problem seniora z cukrzycą – prezentacja
- Komunikacja z osobą starsza z zaburzeniami pamięci.
MODUŁ II – lic. piel. Katarzyna Waraczewska- Wiese
- Zabiegi pielęgnacyjne
- Toaleta seniora
- mycie całego ciała w łóżku ( przygotowanie niezbędnych przyborów, nauka kolejności mycia, zapobieganie wyziębieniu ciała, zabiegi pielęgnacyjne zapobiegające niedokrwieniu i łuszczeniu skóry)
- toaleta intymnych części ciała ( stosowanie podkładów, zakładanie pielucho – majtek u osoby leżącej)
- pielęgnacja stóp i paznokci ( dokładna obserwacja zmian skórnych, zapobiegania wrastaniu paznokci, pielęgnacja pięt u osób leżących)
- mycie głowy w łóżku – stosowanie domowych sposobów ułożenia do przeprowadzenia zabiegu mycia włosów, zastosowanie specjalnych wanienek do mycia głowy, zwrócenie uwagi na zmiany skórne lub inne zanieczyszczenia skóry głowy
- higiena jamy ustnej ( zapobieganie stanom zapalnym jamy ustnej, stosowania płynów ziołowych.
- Profilaktyka przeciwodleżynowa
- pozycje ułożeniowe ( omówienie różnych możliwości ułożenia seniora, nauka zmiany pozycji, omówienie sposobów unikania nadmiernego wysiłku opiekuna)
- zabiegi poprawiające ukrwienie skóry (masaż, oklepywanie)
- udogodnienia zapobiegające powstawaniu otarć i odleżyn (krążki, wałki, poduszki żelowe, drabinki)
- zabiegi higieniczne ( pielęgnacja miejsc szczególnie narażonych na powstanie odleżyny ) oraz ćwiczenia usprawniające ( oddychanie, dmuchanie, ugniatanie piłeczki itp.)
- prezentacja najnowszych plastrów, żeli, itp. Pomagających w leczeniu odleżyn.
- Prezentacja sprzętów ułatwiających życie seniora, poruszanie się, opiekę nad seniorem: toaleta, karmienie, itp.
Szkolenie kończy się sprawdzeniem nabytej wiedzy. W pierwszym oraz czwartym dniu szkolenia uczestnicy piszą test .
Na zakończenie szkolenia wszyscy otrzymują certyfikat uczestnictwa w wyżej omawianym szkoleniu z określeniem jego zakresu tematycznego i czasowego. Certyfikat podpisują: Kierownik Katedry Geriatrii UM oraz Przewodnicząca Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych w Poznaniu.
Czas szkolenia:
16 godzin zegarowych